چگونه یک مرورمتون عالی در پروپوزالمان بنویسیم؟

تعریف مرورمتون

افرادی که قصد نوشتن پروپوزال یا پایان نامه دارند لازم است که قواعد نگارش بخشهای مختلف آن‌ را یاد بگیرند و رعایت کنند تا بتوانند پروپوزال ایده‌آلی بنویسند و برای تصویب آن به مشکل برنخورند. یکی از بخشهایی که درست نوشتن آن حائز اهمیت می‌باشد قسمت بررسی متون است که با نام های متفاوتی از جمله مرور متون پیشین، ادبیات تحقیق، سوابق تحصیل و… در فرم‌های متفاوت بیان می‌شود. بررسی متون، یک ارزیابی انتقادی از متون پژوهشی مربوطه به یک مبحث خاص است. مرور متون گرد‌آوری کامل و قابل تکرار متون پژوهشی در قالب یک چهارچوب منظم است. دلایل زیادی برای لزوم و اهمیت نوشتن این بخش در پروپوزال وجود دارد که به صورت خلاصه به چند مورد از آنها میپردازیم.

چرا نوشتن مرور متون مهم است؟

• پژوهشگر با مرور متون مربوط به عنوان خود میتواند نشان دهد که چقدر بر موضوع خود مسلط است.
• میتواند به ایده هایی که در ذهن دارد قالب دهد و آنها را عملی سازد.
• با نگارش این بخش می‌تواند از تجربیات پژوهشگران قبلی اطلاع پیدا کند.
• از دوباره کاری و تکرار طرح جلوگیری میکند.
• پژوهشگر می‌تواند بر‌اساس مستندات، طرح خود را بنویسد و شروع کند.
• با استفاده از مرور متون، شدت مشکل و مسئله را روشن و جنبه های مختلف تحقیق را بیان کند.
• با روش ها و متدی که سایر پژوهشگران از آن استفاده کرده‌اند آشنا شود و محدودیت های تحقیق آنها را در مطالعه خود رفع نموده و بهبود بخشد.

با اهداف و اهمیت نوشتن مرور متون آشنا شدیم، اما باید از کجا شروع کنیم؟ به چه داده هایی برای نوشتن نیاز داریم؟ چه نکاتی و قواعدی را باید رعایت کنیم تا یک مرور متون ایده‌آل داشته باشیم؟ در ادامه به تمام این موارد خواهیم پرداخت.
هنگامی که عنوان خود را مشخص کردیم، کار بررسی متون شروع می‌شود. باید مقالاتی که مرتبط با عنوان مطالعه‌مان هست را در پایگاه‌های معتبر مانند Scopus، Pubmed و… پیدا کنیم که با سرچ ساده و پیشرفته میتوان به آنها دست پیدا کرد. از مقالاتی استفاده میکنیم که به روز باشند؛ یعنی حداکثر متعلق به ۵ سال اخیر باشند و همچنین با عنوان مورد نظر ما ارتباط نزدیک داشته باشند. بهتر است که در هنگام دانلود و مطالعه مقالات، هم از پژوهش هایی که در کشور های دیگر انجام شده است استفاده کنیم و هم از پژوهش هایی که در کشوری که قرار است طرح را در آن انجام دهیم. با این کار، هم با روشها و نحوه کار و نتایج پژوهشهای مختلف آشنا میشویم و هم از دوباره کاری در پژوهش جلوگیری میشود. بعد از دانلود و انتخاب مقالات، برای نوشتن پروپوزال عادی باید ۵ یا ۶ مقاله به روز و مرتبط با عنوان خود را انتخاب کنیم و برای پایان نامه گاهی تا 15 مقاله را انتخاب کنیم و کار نگارش بررسی متون خود را شروع کنیم.
برای شروع نوشتن باید یکسری داده مورد نیاز را از مقاله استخراج کنیم تا با استفاده از آن داده ها بتوانیم مرور متون خود را بنویسیم. حقیقت این است که بیشتر داده های مورد نیاز را میتوان از چکیده مقالات استخراج کرد، ولی توصیه ما این است که حتما مقاله را به صورت کامل مطالعه کنید تا به ابعاد مختلف تحقیقی که میخواهید انجام دهید آشنا شوید و صرفا به ذکر یک سری جزئیات برای رفع تکلیف اکتفا نکرده باشید، فایده دیگر خواندن کل مقاله این است که برای نوشتن بقیه بخشهای پروپوزال هم کمکتان میکند و البته احتمال دچار سرقت علمی ادبی شدن هم برای شما کمتر میشود.

چه مواردی را در مرور متون بنویسیم؟

نام و نام خانوادگی پژوهشگر

در هنگام نوشتن مرور متون باید حتما اسم نویسندگان را بنویسیم. اگر تعداد نویسندگان دونفر بود اسم هردو نویسنده را مینویسند اما اگر تعداد نویسندگان بیشتر بود فقط به نوشتن نام نویسنده اول اکتفا میکنیم و در ادامه برای بیان نام بقیه از کلمه همکاران استفاده میکنیم، یعنی مثلا مینویسیم؛ “فتاحی و همکاران”. نکته دیگری که حائز اهمیت می‌باشد این است که اگر از مقالات ‌انگلیسی استفاده می‌کنیم، اسم نویسنده را به زبان فارسی می‌نویسیم و در پاورقی اسم کامل او را ذکر میکنیم.

سال انجام مطالعه

به سالی که پژوهشگر طرح را انجام داده است اشاره می‌کنیم و نکته ای که  مهم است این است که ممکن است سال انجام مطالعه با سال چاپ مقاله متفاوت باشد، در هرصورت برای ما سال انجام مطالعه مهم است.

عنوان مطالعه

عنوان مقاله اگر به زبان دیگر بود باید ترجمه شود. این بخش را به صورت کامل از مقاله میگیریم و حتما باید به صورت نقل قول مستقیم آورده شود.

نوع مطالعه

حتما باید به نوع مطالعه اشاره شود و اگر به جزییات آن‌ اشاره کنیم بهتر است. برای مثال برای مطالعات توصیفی بیان کنیم که از کدام نوع می‌باشد، توصیفی مقطعی یا توصیفی همبستگی و…

هدف انجام مطالعه

در مرور متون‌ باید به هدفی که پژوهشگر از انجام مطالعه‌اش داشته است اشاره شود.

روش نمونه گیری/تعداد نمونه

حتما باید به روش نمونه گیری و تعداد نمونه انتخاب شده اشاره کنیم.

روش جمع آوری اطلاعات، نرم افزارها و آزمونهای آماری

ابزاری که برای جمع‌آوری اطلاعات از آن استفاده کردند و هم‌چنین ابزاری که برای تحلیل داده ها و… استفاده شده را باید معرفی کنیم.

یافته‌ها

باید مهمترین نتایجی که پژوهشگر به آنها دست یافته‌است و مرتبط با مولفه‌های مورد نظرما در پروپوزال خودمان است را ذکر کنیم.

محدودیت‌ها

بهتر است به چند مورد از محدودیتهایی که این پژوهش داشته است نیز توجه کنیم.

نقد و نظر خودمان

دست آخر می‌توانیم نقدی در رابطه با مقاله بیان کنیم که اختیاری می‌باشد و میتوانیم در این قسمت، شیوه کار این پژوهش را با کار خودمان مقایسه کنیم.

یک نمونه قالب پیشنهادی برای نوشتن مرور متون

مطالعه‌ای در سال …….. با روش مطالعه ………… توسط ………. و همکاران در ……..(مکان)….. با عنوان «………………………………………………………….» انجام شد. هدف این مطالعه……………………………… بود و تعداد ……….. نفر به روش نمونه گیری……………………………. وارد مطالعه شدند. ابزار مورد استفاده در این مطالعه……………… بود. پس از انجام نمونه گیری، تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار ……… و آزمونها آماری …………….. انجام شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می‌دهد که …………… . از محدودیت های این پژوهش میتوان به …………… اشاره کرد (۱). تشابه/تفاوت این پژوهش با طرح من این است که …………… .

در بالا نمونه‌ای از یک مرور متون را می‌بینیم که با قرار گرفتن داده‌های مورد نیاز می‌توان تکمیل کرد. توصیه میشود که تمام مقالاتی که مرور میکنید به یک شکل در پروپوزالتان وارد شوند، یعنی مثلا اگر اول سال انجام مطالعهرا مینویسید، بعد روش مطالعه و نام نویسندگان را، در مرورمتونهای بعدی هم همین ترتیب را رعایت کنید.

نکات مهم نوشتن مرورمتون

• یک از مهم‌ترین قسمت‌ها رفرنس است. در پایان نگارش بررسی هرمقاله باید با نرم‌افزار‌های رفرنس‌دهی مانند مندلی یا اندنوت به آن مقاله رفرنس دهیم.
• مطالب باید منسجم و پیوسته باشند.
• هر مرورمتون را در یک پاراگراف بنویسید.
• با هر‌زبانی که مینویسید باید تمام‌کلمات و اعداد هم به همان زبان باشد.
• یکی از مهم‌ترین قسمت‌ها در نوشتن مقاله یا پروپوزال رعایت علائم نگارشی می‌باشد، متن پژوهشی شما باید عاری از هرگونه غلط املایی و نگارشی باشد.

سخن پایانی

با رعایت این نکات و موارد دیگر می‌توانید نگارش بررسی متون خود را به خوبی انجام دهید. با توجه به این که بررسی متون بخش بسیار مهمی در پژوهش‌ است باید توجه ویژه‌ای به آن داشته باشید. با نوشتن بررسی متون، دید وسیعی نسبت به کار دیگر پژوهشگران بدست می‌آوریم و می‌توانیم مسیر پژوهش خودمان را دقیقتر مشخص کنیم و در نوشتن قسمت‌های دیگر پژوهش مانند بیان مسئله نیز از بررسی‌های انجام شده کمک بگیریم. پیشنهاد ما به شما این است که برای نگارش بخش به بخش پروپوزالتان از پکیج آموزشی صفر تا صد پروپوزال نویسی ژیوارآموزان استفاده کنید. در این پکیج هرآنچه را که لازم است بدانید را به صورت فایل ویدیویی و با مثالهای متنوع برای شما آماده کرده‌ایم و علاوه بر آموزشهای کامل، پشتیبانی یکساله پاسخ به تمام سوالات شما را در گروه تلگرامی مربوطه که به محض خرید پکیج لینک آن برای شما ارسال میشود خواهیم داشت.

آموزش صفر تا صد پروزال نویسی همراه با کار عملی

پیشنهاد میکنیم این مقالات را نیز مطالعه کنید:

چطور موضوع مناسب پژوهش انتخاب کنم؟

آموزش نگارش یک عنوان خوب برای پروپوزال

نحوه نگارش بیان مسئله پروپوزال

دانلود فایل PDF چگونه یک مرورمتون عالی در پروپوزالمان بنویسیم؟