0

چند قدم تا ترک عادت های بد

همه ما می دانیم که که اگر در طول روز ساعت ها مشغول تماشای تلویزیون باشیم، یا دائما در شبکه های اجتماعی حضور داشته باشیم؛ فرصت انجام کارهای مفید همچون ورزش کردن، مطالعه کتاب یا کسب درآمد را از دست می دهیم. بسیاری از ما در طول روز کارهای بیهوده‌ی زیادی انجام می‌دهیم که مانع از موفقیت و استفاده‌ی بهینه از زمان و توانایی ‌های ما میشوند. نکته عجیب اینجاست که ما از این موضوع آگاهیم و نیازی به بازگو کردن آن نیست؛ اما همچنان برده همان عادات بد هستیم و تلاشی برای ترک آنها نمیکنیم. در این مقاله سعی داریم باهم نکاتی را درمورد ترک عادت های بد یادبگیریم.

 

بیایید بفهمیم عادت چیست و چطور شکل میگیرد؟

به اعتقاد ویلیام جیمز-پدر روانشناسی آمریکا- عادت همان عاملی است که باعث میشود کاری را که برای نخستین بار به سختی انجام میدهیم، به مرور برای دفعات بعد آسان و آسان تر شود تا در نهایت آن عمل را تقریباً بدون هیچ گونه هوشیاری خاصی انجام دهیم.

ابن سینا نیز عادت را تکرار زیاد یک عمل در زمان ‌های نزدیک به هم که در درازا ادامه می‌یابد توصیف کرده است. مطالعات روانشناسی نشان داده اند که ۹۵ درصد از هر چیزی که احساس میکنیم، فکر می کنیم و انجام میدهیم در نتیجه یک عادت یادگرفته شده است. عادت ها کمک میکنند ما بدون فکر کردن کارهای روزمره مان را چه خوب و چه بد انجام دهیم.

نکته ای که باعث می شود اغلب افراد درگیر عادات بد شوند این است که تأثیر منفی عادات بد در همان لحظه پدیدار نمی شود و لذت و حس خشنودی لحظه ای آن باعث می شود آن عادات را بدون توجه به عواقب بد آن مدام تکرار کنیم. مثلاً هنگام سیگار کشیدن، شما بیشتر متوجه لذت کاذب حاصل از آن هستید تا مشکلاتی که بعدا گریبان شما را خواهد گرفت. بنابراین علّت این که ترک عادت های بد ضروری است، این است که ما زمانی متوجه پیامدهای منفی آن خواهیم شد که کار از کار گذشته و جز حسرت و افسوس، کاری از دستمان بر نمی آید.

 

چند نمونه از عادت های بد که امروزه بسیار رایج است

عادات بد/چگونه عادات بد را ترک کنیم؟

1- عادت استفاده از تلفن همرا یا لپتاپ در رختخواب

این کار که اکثر ما به آن عادت داریم، به ما لطمه شدیدی وارد می کند. نور آبی دارایِ طول موج کوتاه است و نقش مهمی در خلق و خو، سطح انرژی و کیفیت خواب ایفا می‌کند. نور خورشید در هنگام صبح، دارای مقادیر زیادی از این نور آبی است. وقتی چشم‌های شما، به صورت مستقیم در معرض این نور آبی قرار می‌گیرد، این نور تولید هورمون خواب‌آورِ ملاتونین را متوقف کرده و احساس هوشیاری را در شما ایجاد می‌کند. در بعد از ظهر، اشعه ‌های خورشید، فاقد نور آبی هستند که موجب می‌شود بدن شما ملاتونین تولید کند و به تدریج، احساس خواب‌ آلودگی کنید. در هنگام شب، مغز شما انتظار وجودِ هیچ نور آبی ‌ای ندارد و نسبت به این نور بسیار حساس می‌شود. اما تلفن های همراه یا لپتاپ ما در هنگام شب نور آبی با طول موج کوتاه را به شدت و درست در مقابل چهره‌ی ما منتشر می‌کنند. قرار گرفتن در معرض این نور، تولید ملاتونین را مختل کرده و موجب اختلال در خواب و همچنین کاهش کیفیت خواب میشود. بنابراین بهتر است طوری برنامه ریزی کنید که قبل از خواب سراغ گوشی و لپتاپ خود نروید.

 

2- عادت گشت و گذار گاه و بیگاه در اینترنت

این عادت بد، به شدت بر زندگی همه ما تاثیر منفی گذاشته و مانع از تمرکز ما روی فعالیت های مهم میشود.

3- عادت مقایسه کردن خود با دیگران

در مسیر رسیدن به اهداف و خواسته های خود به جای تمرکز بر دیگری، سعی کنید فقط و فقط روی پیشرفت روزانه خودتان کار کنید. مقایسه کردن خود با دیگران نه تنها سودی برایتان ندارد بلکه مضرات آن بسیار زیاد است. بنابراین از این عادت منفی تا می توانید دوری کنید. زیرا همیشه افرادی وجود دارند که در زمینه خاصی از ما بهترند، اما بهترین مقایسه می تواند مقایسه خودمان با نسخه چند ماه پیش ما باشد تا ببینیم نسبت به قبل، چه مقدار رشد و پیشرفت داشته ایم.

 

چگونه یک عادت بد را ترک کنیم؟

عادات بد و خوب

قدم اول: شناخت عادت های بد

برای اینکه بتوانیم یک عادت بد را رها کنیم، ابتدا باید آن را شناسایی کنیم و اذعان داشته باشیم که این عادت، مانع رشد و پیشرفت ما خواهد شد. بعد از شناسایی عادات بد باید آنها را روی یک کاغذ یادداشت کنیم. همچنین باید دلیل ترک آنها را بنویسیم. کلید ایجاد یا از بین بردن عادت، دلیل است. زمانی که دلایلتان به اندازه کافی قوی و محکم باشد از پس هرکاری بر خواهید آمد. پس دلایلتان باید آنقدر محکم باشند تا در مبارزه با تمایلات درونیتان پیروز شوید. چرا میخواهید پرخورری نکنید، چرا میخواهید پولتان را بیهوده خرج نکنید، سیگار نکشید، ورزش کنید و …؟. بدون دلیل قانع کننده در تاریکی می‌مانید و مدام کارتان را به تعویق می ‌اندازید.

 

قدم دوم: شناسایی محرک ها

پس از شناخت عادات بد باید ببینیم چه چیزی ما را به سمت آن کار سوق می‌دهد. آن محرک ها را نیز جلوی هر عادت یادداشت میکنیم تا در ادامه تلاش کنیم آنها را از زندگی خود بیرون کنیم.

 

برای شناخت محرک ها به لیست عادت های بدتان نگاه کنید و از خودتان بپرسید:

آیا وقتی با افراد خاصی هستم این عادات بد را انجام میدهم؟

آیا در اوقات خاصی از شبانه روز این کار را انجام میدهم؟

کدام یک از این موارد باعث می شود آن عادت بد را انجام دهم؟ استرس، خستگی، عصبانیت، اضطراب یا کسالت؟

همین عمل ساده یعنی پرسیدن سوالهایی از قبیل (با چه کسی؟)، (در چه زمانی؟)، (چه چیزی؟) به تنهایی می تواند آگاهی ما را تا حد زیادی افزایش دهد.

قدم سوم: اقدام برای ترک عادات بد و جایگزینی عادات خوب

حال که عادات بد و محرک ها را شناختیم باید برای از بین بردن آنها تلاش کنیم و در عوض عادات خوب را جایگزین آنها کنیم. بهتر است ترک عادت بد را به مرور شروع کنیم. برای مثال اگر روزی 5 ساعت تلویزیون می بینیم یا در شبکه های اجتماعی حضور داریم، این میزان را به 4 ساعت، روز بعدی 3 ساعت و به همین صورت تقلیل دهیم تا روزی که این عادت بد از بین برود. میزان کم کردن یا افزودن مهم نیست. مهم این است که هر روز این کار را انجام دهیم و در انجام آن استمرار داشته باشیم.

تاثیر شگفت انگیز کارهای کوچک در طول زمان

تغییر عادات بد

گاهی اوقات از بین بردن محرک‌ ها ممکن نیست. به ‌عنوان مثال زمانی که بخواهیم جویدن ناخن‌ را متوقف کنیم، نمی‌توانیم به‌ طور کلی ناخن‌های خود را از بین ببریم؛ اما می توانیم به جای آن آدامس بجویم تا به مرور عادت جویدن ناخن ترک شود. می بینیم که به همین سادگی می توان عادات خوب را جایگزین عادات بد کرد.

بنابراین اگر بخواهیم مراحلی که گفته شد را مرورکنیم؛ گفتیم نقطه آغاز، شناخت عادات بد است. اول باید بدانیم چه عاداتی بد است و ما را از اهدافمان دور می کند. بعد از آن، شناخت محرک هاست. باید بدانیم که یک عادت بد در چه زمانی ایجاد می شود و بیشتر اوقات در چه موقعیتی آن را تکرار می کنیم. مرحله بعد، پاک سازی محرک ها و جایگزینی عادات بد با عادات خوب است. اگر به این چند قدم پایبند باشیم هر عادت بدی را می‌توانیم ترک کنیم و در عوض عادات خوبی را جایگزین آنها کنیم.

 

نکته مهم: قرار نیست عادات بد یک شبه یا یک ماهه از زندگی ما حذف و عادات خوب جایگزین آنها شوند. بلکه باید این اقدامات را به طور مستمر انجام دهیم و برای رسیدن به نتیجه دلخواه صبر کنیم. به یاد داشته باشیم که هیچ موفقیتی به یک باره محقق نخواهد شد. اگر در طول مسیر کمی دچار لغزش شدیم، به خودمان سخت نگیریم، دوباره به مسیر بازگردیم و در نظر داشته باشیم که هیچ‌کس کامل و عاری از اشتباه و خطا نیست.

کمال طلبی منفی و راه رهایی از آن

 

سخن پایانی

ترک عادت های بد به زمان، تلاش و بیشتر از همه به استقامت نیاز دارد. اکثر افرادی که موفق به ترک عادات بدشان شده اند، چندین بار سعی کرده و شکست خورده اند. ممکن است شما هم فوراً موفق نشوید، اما این بدان معنی نیست که به هیچ وجه نمی توانید موفق شوید و شکست خورده اید. به تلاشتان ادامه دهید و با ترک عادات بد و ایجاد عادات خوب در خود، به نسخه کامل تری از خود تبدیل شوید.

 

نویسنده: رضا قاسمی

دیدگاه کاربران
  • سینا6 آوریل 2023

    بسیار مفید بود ممنون

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ضبط پیام صوتی

زمان هر پیام صوتی 5 دقیقه است